Πρωτοχρονιά του 1944.... Ένα διαφορετικό θέμα με την επιμέλεια της Δήμητρας Καρλή.

  • 30/12/2012 -
  • |

Πρωτοχρονιά του 1944.... Ένα διαφορετικό θέμα με την επιμέλεια της Δήμητρας Καρλή.

 

Πάντα όμως γεμάτες αισιοδοξία για ένα καλύτερο αύριο.

Τέτοιες εικόνες και πληροφορίες μας χαρίζει στο βιβλίο “Οι συνταγές της Κατοχής”

της Ναταλίας Σαμαρά – Γκαίτλιχ.

Η Ναταλία Σαμαρά – Γκαίτλιχ γεννήθηκε στο Αίγιο και έζησε εκεί τα μαθητικά της χρόνια  αλλά και στην Πάτρα. Αποφοίτησε από το Αρσάκειο Γυμνάσιο της Πάτρας. Μετά από την συνταξιοδότησή της άρχισε το συγγραφικό της έργο, δημοσιεύοντας άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες.

Βιβλία της είναι “Η ιχνογραφία Πατησίων” (1993, Λύχνος ΕΠΕ), “Τα κάλαντα: Μνήμες Ιστορίας” (2003, Λύχνος ΕΠΕ ) και “Οι συνταγές της Κατοχής” (2009, Λύχνος ΕΠΕ) από όπου και τα αποσπάσματα που ακολουθούν.

Μοιράζομαι μαζί σας τις περιγραφές και τις αφηγήσεις της, γιατί εκτός της άμεσης και γλαφυρής πένας της, εκτιμώ ότι οι ιστορίες που μας μεταφέρει μπορούν να μας διδάξουν σπουδαία μαθήματα. Σε αυτήν την περίπτωση το μάθημα πρέπει να είναι η υπέρμετρη αισιοδοξία και η ευφάνταστη δημιουργικότητα, με την οποία οι άνθρωποι της εποχής εκείνης κατάφεραν να επιβιώσουν.

Οι άνθρωποι τότε, όπως ήδη θα γνωρίζετε, με τις Κατοχικές Δυνάμεις να καταναλώνουν τα λιγοστά τρόφιμα που παράγονταν στην χώρα μας, έδιναν μάχη ενάντια στην πείνα.

Η ιατρική κοινότητα ακόμα αναρωτιέται πως επέζησαν άνθρωποι με 500 ή και με 300 θερμίδες ημερησίως. Η έρευνα της συγγραφέως καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η σταφίδα και η ρετσίνα ήταν τα δυο βασικά προϊόντα που λειτούργησαν υπέρ της επιβίωσής τους. Η σταφίδα γιατί υπήρχε σε πληθώρα και η ρετσίνα γιατί την απεχθάνονταν οι κατακτητές.

Τα υπόλοιπα ήταν έργο των ηρωίδων νοικοκυρών που έδιναν άνισο αγώνα για αξιοπρεπή επιβίωση.

Το ψωμί, οι σούπες, οι σαλάτες, το κρέας, οι κεφτέδες, τα γεμιστά, τα ψάρια, τα πουλερικά, η λεία από το κυνήγι, τα γλυκίσματα, τα ροφήματα και διάφορα άλλα υλικά μαγειρεύονταν με ιδιαίτερους τρόπους. Με υπέρμετρη φαντασία αντικαθιστούσαν  τα υλικά που τους έλειπαν με άλλα που μπορούσαν να βρουν.   Οι συνταγές μεταδίδονταν από στόμα σε στόμα αλλά και μέσα από τον πολεμικό τύπο. Αλλά αυτά καλύτερα να τα ανακαλύψει ο αναγνώστης του βιβλίου από μόνος του.

Ξεχωρίζω όμως από τις “Μικρές αληθινές ιστορίες” του βιβλίου, αυτήν με την βασιλόπιτα της Κατοχής.

... Η βασιλόπιτα

“Εμείς δεν ρεβεγιονάρουμε”, έλεγε ο πατέρα. “Το ρεβεγιόν είναι ξενόφερτο έθιμο. Την παρανομή των Χριστουγέννων νηστεύουμε και ανήμερα πάμε εκκλησία να κοινωνήσουμε”.

Αυτά για τα Χριστούγεννα γιατί την παραμονή της Πρωτοχρονιάς το “ξενυχτούσαμε”. Οι γονείς με συγγενείς και φίλους έπαιζαν τριανταμία και μπακαρά και μεις τα παιδιά ξερή και μπυτζούρη.

Στρώναμε το γιορτινό τραπέζι και κόβαμε και τη μια βασιλόπιτα γιατί την άλλη την κόβαμε ανήμερα το μεσημέρι.

Μετά ήρθε η κατοχή και η βασιλόπιτα μπήκε στα ... αζήτητα. Όμως θυμάμαι τη βασιλίπιτα της Πρωτοχρονιάς του '44. Η μητέρα βρήκε κι αγόρασε χαρούπια κι αφού τα άλεσε στο μύλο του καφέ, έφτιαξε βασιλόπιτα με μια καινούργια συνταγή που της έδωσε κα΄ποια φίλη της. Έβαλε μέσα μια ασημένια “Δήμητρα” (δεκάδραχμο προπολεμικό που το είχε φυλαγμένο για ενθύμιο).

Με χαρουπόσπορους έγραψε: 1944 – ΥΓΕΙΑ. Ήθελε  να γράψει ΕΛΕΥΕΘΡΙΑ αλλά φοβήθηκε γιατί ηλεκτρική κουζίνα δεν είχαμε και όλα τα πηγαίναμε στο φούρνο της γειτονιάς.

Ήταν πραγματικά πολύ όμορφη και πολύ νόστιμη.

Αυτή την πίτα θυμάμαι. Δεν θυμάμαι άλλη ...

Λίγο πιο κάτω βρήκα τα:

... “Κάλαντα Πρωτοχρονιάς 1944”

Αυτά τα κάλαντα ρίχτηκαν κάτω από τις πόρτες των σπιτιών του Αιγίου την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1944.

Αποδίδονται (ανεξακρίβωτα) στον Αιγιώτη ποιητή |Γιάννη Βαλσαμίδη, ο οποίος εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στις 23 Φεβρουαρίου 1944.

Πρωτοχρονιά και σ' αδειανή να ακουμπάς βαρέλα,

Πρωτοχρονιά και να θωρείς διακόσιες* τη σαρδέλλα,

Πρωτοχρονιά, τέτοια χρονιά ποτέ άλλοτε δεν είδα

που να μασάς αχόρταγα μπομπότα και σταφίδα.

Πρωτοχρονιά γιορτάζουνε μόνο οι μαυραγορίτες

κι όσοι μ' αυτούς θησαύρισαν κλέφτες και αγιογδύτες.

Πρωτοχρονιά τέτοια χρονιά ποτέ να μη γυρίσει

κι ο νέος χρόνος εύχομαι ειρήνη να χαρίσει.

*200.000 δραχμές

Μεγάλη εντύπωση επίσης κάνουν οι συμβουλές ομορφιάς που συναντά κανείς στη στήλη για την γυναίκα στα περιοδικά και τις εφημερίδες της εποχής. Έτσι, εκτός από πολεμικές συνταγές, υπήρχαν και ποικίλες συμβουλές για υγεία, ομορφιά,  μόδα κλπ ...

Ακόμα κι εκείνες τις πραγματικά δύσκολες εποχές, οι ελληνικές οικογένειες έβρισκαν ευφάνταστους τρόπους να διασκεδάσουν την πείνα τους, να στολίσουν γιορτινά τα σπίτια και τα τραπέζια τους,  αλλά και να φροντίζουν εξίσου  την υγιεινή την αισθητική τους.

Κι αν κατάφεραν εκείνοι οι Έλληνες, εκείνα τα δύσκολα χρόνια να επιβιώσουν, να μεγαλουργήσουν, να σπουδάσουν τα παιδιά τους, να στήσουν επιχειρήσεις και να αναστηθούν μέσα από τη στάχτη τους, σκεφτείτε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς σήμερα ... που λιγότερα είναι πραγματικά αυτά που μας στερούν και που είμαστε ήδη κάποιου μορφωτικού επιπέδου και γενικά έχουμε ισχυρά όπλα για αυτόν τον αγώνα, για τον δικό μας αγώνα, για τον σύγχρονο αγώνα «Ανάστασης» του λαού μας. Είμαστε ήδη ένα βήμα πιο κοντά στην «Ανάσταση». Και με αυτήν την επική και αισιόδοξη σκέψη πρέπει να δεχτούμε όλοι μας τη νέα χρονιά. Με ελπίδα πλημμυρισμένη στα στήθη μας και φουσκωμένα από την υπερηφάνεια μας να πορευτούμε για την λύση των προβλημάτων μας με την είσοδο του 2013.

Καλή χρονιά, με υγεία, με αγάπη, με δύναμη και κουράγιο και πάνω από όλα ... με σεβασμό και αξιοπρέπεια για να ανεβούμε κι αυτό το βουνό και να περάσουμε κι αυτό το εμπόδιο της ιστορίας και να βγούμε νικητές.

Καλή χρονιά με αισιοδοξία λοιπόν. Καλή χρονιά ...


0 σχόλια » Γράψε σχόλιο »

  • ANEK
  • NDQUE
  • TEATRO
  • BLUEPEAK PROPERTIES
  • FANTASIA
  • VOGUE
  • Orimasis
  • Casper